وظایف و مسئولیت های معتاد
ارسال شده در: 1395/11/21 از دسته مطالب: عمومی
١. پذیرش بیماری اعتیاد
اعتیاد نیز مانند هر بیماری دیگر نیازمند اين است كه فرد بیمار آن را پذیرفته و مسئولیت انجام اقدامات لازم برای بهبودی از این بیماری را شخصا بر عهده بگیرد. اگر چه عشق و حمایت اعضای خانواده هم می تواند برای کمک به معتادان جهت خروج از انکار و ورود به بهبودی موثر باشد، اما اساساً تصمیم به ترک اعتیاد و بهبودی، و همه مسئولیت های بهبودی و محافظت از آن فقط برعهده خود معتاد می باشد. در عین حال، سایر اعضای خانواده نیز بايد بپذيرند که در مقابل بيماری اعتياد و تغيير روش زندگی ديگران كاملاً ناتوان هستند. عدم پذيرش اين موضوع مهم باعث می شود تا اعضای خانواده در چرخه باطل تغيير رفتار فرد معتاد درگير شده و به علت ناتوانی در مهار کردن رفتاری های او، با شكست های پی در پی مواجهه شوند. اين شكست ها علاوه بر هدر دادن وقت و انرژی آنها، باعث بروز آسیب های فراوانی نیز خواهد شد. به عنوان مثال در صورتی كه عضو معتاد، به اجبار خانواده تصمیم به ترک اعتیاد و آغاز کردن فرایند سم زدایی بگیرد، احتمالا وظایف و مسئولیت های حفظ پاکی و بهبودی خود را شخصا متقبل نشده و بنابراین خیلی زود مصرف مواد مخدر را از سر می گیرد. در این شرایط اعضای خانواده فرد معتاد سردرگم شده و تصور می کنند که اگر برای پاك شدن عزيز معتادشان سعی و تلاش بيشتری از خود نشان دهند، نتیجه بهتری به دست می آورند. به احتمال زیاد، افزایش سعی و تلاش آنها برای وادار کردن معتاد به ترک مصرف مواد، نتیجه معکوس داشته و نه تنها شرایط را بهتر نمی کند، بلکه ناخودآگاه باعث وخیم تر شدن اوضاع نیز خواهد شد. همین امر موجب سرخوردگی، خشم، و نا امیدی هرچه بیشتر خانواده خواهد شد.
اعضای خانواده باید بپذیرند که علیرغم همه تلاش هایی که می کنند، قدرت و توانایی متقاعد کردن و یا مجبور کردن عزیزشان برای ترک اعتیاد را ندارند. این موضوعی است که فرد معتاد شخصا باید آن را پذیرفته و مسئولیت آن را بر عهده بگیرد. تصور کنید اگر عضو معتاد خانواده شما از بیماری دیگری مانند دیابت رنج می برد، آیا شما می توانستيد او را وادار به پذیرش شرایطش بکنید؟ آیا می توانستید تزریق انسولین آنها را به عهده گرفته و یا از خوردن قند آنها جلوگیری کنید؟ ممکن است شما با اصرار و خواهش آنها را متقاعد کنید که مصرف انسولين و يا پرهيز از خوردن شيرينی جات برای سلامتیشان ضروری است، اما در صورتی که وی بیمار بودن خود را انکار کرده و از پذیرفتن مسئولیت های بهبودی خود سر باز زند، همه تلاش های شما بی نتیجه خواهد ماند. برای اعضای خانواده یک معتاد، این یک واقعیت تلخ است که حال و روز رقت بار عزیز معتادشان را ببینند، ولی هیچ کاری برای نجات او نتوانند انجام دهند؛ با این حال پذیرفتن همین نکته که آنها از نوعی بیماری مزمن رنج می برند، و تنها خودشان مسئول بهبودی از این بیماری هستند، باعث آسودگی و آرامش خاطر اعضای خانواده می شود. آنها در نهایت باید اجازه بدهند که فرد معتاد اختیار زندگی خود را در دست بگیرد. اين کار به معنای احترام گذاشتن به آنها به عنوان انسانی بالغ، كه توانايی مراقبت از خود را دارد بوده و آنها را تشويق می كند كه خودشان راهی برای بهبودی از بیماری اعتياد پيدا كنند.
٢. اقدامات برای بهبودی
مسئولیت تصمیم گیری در خصوص ترک اعتیاد، و اقدامات لازم برای حفظ آن به طور روزانه، از جمله شرکت در جلسات انجمن های گمنام، انتخاب یک راهنما، و کارکرد 12 قدم، فقط و فقط بر عهده شخص معتاد است. حتی در صورتی که دچار لغزش شده و مصرف مواد مخدر را از سر بگیرند، مسئولیت بازگشت مجدد آنها به مسیر بهبودی بر عهده خودشان است. یکی از اهداف اصلی بهبودی با برنامه های 12 قدمي، ارائه ابزارهايی به معتادان است تا آنها بتوانند مسئولیت بیماری خود و عواقب آن را بپذيرند. برای انجام این کار آنها نياز دارند که از انکار کردن دست برداشته و بیماریشان را بپذيرند و اقدامات لازم برای حفظ زندگی عاری از اعتیاد خود را انجام دهند. بخشی از ابزارهای ارائه شده در برنامه های 12 قدمی نیز جهت اصلاح کردن رفتارهای نامناسب معتاد و جبران کردن آسیب رفتارهای نامناسب و ویران کننده ای است که در طول دوران اعتیاد خود به دیگران و اعضای خانواده خود وارد كرده اند. اعتقاد بر این است که بزرگ ترین تضمین برای حفظ و نگهداری از بهبودی یک معتاد، زمانی است که وی عواقب و مسئولیت های ناشی از اعتیاد خود را پذیرفته و به جبران و اصلاح خسارات وارد آمده می پردازد.
گرچه برخی از اعضای خانواده تصور می كنند كه پذیرش اعتیاد به عنوان یک بیماری، باعث بی بند و باری هرچه بيشتر فرد معتاد و بروز رفتارهای ويرانگر بیشتر است، اما حقیقت اين است كه علم پزشکی ثابت کرده که اعتیاد نوعی بیماری است. تنها با پذيرفتن این واقعیت است كه افراد معتاد می توانند پس از به دست آوردن سلامتی، مسئولیت حفظ و نگهداری از بهبودی خود، و همچنین مسئولیت رفتارهای مخرب و خسارت هایی که به دیگران وارد کرده اند را نیز بر عهده بگیرند.