تنها راه درمان شيشه پيشگيري است نه ترك
ارسال شده در: 1393/4/13 از دسته مطالب: عمومی
تنها راه درمان شيشه پيشگيري است نه ترك
مديركل دفتر اعتياد پزشكي قانوني مي گويد: شيشه، روان را تخريب مي كند
نويسنده: صبا صراف
اعتماد - شيشه روانگرداني است كه مصرف آن خيلي زود شايع و شكل گيري قتل هاي خانوادگي يكي از پيامدهاي آن شد: مرداني كه زنان خود را به دليل توهم خيانت به قتل رساندند و زناني كه باعث كشته شدن فرزندان خود پس از مصرف شيشه شدند. اگرچه آمار دقيقي از مصرف شيشه ارائه نشده است اما خبرهاي اين سال ها مربوط به اتفاقاتي كه در نتيجه مصرف شيشه منتشر مي شوند، از رايج تر شدن مصرف شيشه در بين افراد مي گويند. اين ماده روانگردان آرام آرام و با تبليغات مثبت بر روي آن بيشتر رايج شد. «ابتدا مي گفتند براي تمركز اعصاب و لاغري مناسب است يا حتي براي ترك اعتياد به مواد ديگر مي توان از آن استفاده كرد.» اينها را مديركل دفتر اعتياد پزشكي قانوني به «اعتماد» گفت. دكتر محمدرضا قدير زاده مي گويد يكي از دشوارترين روش هاي ترك اعتياد مربوط به مصرف شيشه است، خيلي از مصرف كنندگان آن بعد از ترك دوباره به آن روي مي آورند، زيرا اين مواد نه بر جسم بلكه بر روح مصرف كنندگان آن اثر مي گذارد.
او در پزشكي قانوني با آسيب پذيرترين افراد سر و كار دارد: افرادي كه خواسته يا ناخواسته درگير ماده يي شده اند كه مسير زندگي شان را تغيير داده به طوري كه به گفته غدير زاده برگشت آنها به زندگي بسيار سخت و دشوار است. با او درباره اينكه شيشه چگونه در ايران رايج شد و چگونه خيلي ها هنوز نتوانسته اند آن را ترك كنند، گفت وگو كرديم.
اساسا شيشه از كجا آمد كه ناگهان مصرف آن در بين مردم شايع شد؟
متاسفانه حدود شش سال پيش ناگهان توليد شيشه در كشور رايج شد، تا قبل از آن شيشه از ديگر كشورها وارد كشور مي شد. اما توليد شيشه در كشور باعث شد تا شيشه يي كه با قيمت 120 ميليون تومان از آسياي جنوب شرقي وارد كشور مي شد، در توليد داخلي به قيمت كيلويي 5 ميليون تومان تمام شود. يعني قيمت آن از قيمت ترياك نيز پايين تر آمد. بنابراين قيمت پايين شيشه، در دسترس بودن آن، توزيع راحت تر و خلاقانوني كه در ارتباط با برخورد با آن وجود داشت، موجب شد تا مصرف شيشه در كشور رايج شود.
متاسفانه ابتدا درباره شيشه اين طور شايع شد كه اين ماده اعتيادآور نيست و حتي براي ترك هروئين و ترياك مي توان از آن استفاده كرد و همين باعث شد تا برخي افراد بيشتر از آن استفاده كنند.
حتي در بسياري موارد افراد به دليل بي خوابي بر اثر مصرف اين ماده به آن روي آوردند، بسياري از كارگراني كه شب ها مجبور به بيدار ماندن هستند، به تصور اينكه اين ماده به آنان كمك مي كند، به آن روي آوردند، علاوه بر آن، اين ماده در ابتدا تمركز افراد را بالامي برد و حتي موجب لاغري مي شود، اين اثرات مثبت باعث روي آوردن افراد به ويژه اقشاري مانند جوانان يا كاميون داران و كارگران به مصرف شيشه شد.
در اين مورد بررسي و پژوهش خاصي هم صورت گرفت؟
يك بررسي نشان مي داد در سال 88، ميزان 40 درصد مراجعه كنندگان به كلينيك هاي ترك اعتياد دولتي مصرف كنندگان شيشه و كراك بين سنين 20 تا 30 سال بودند. بررسي اي نيز در ارتباط با زنان انجام شد و نتيجه نشان داد مصرف شيشه بين زنان به شكل زيادي بالارفته و علت آن هم تبليغات روي اين ماده و عنوان كردن اينكه شيشه براي لاغري و افزايش ميلي جنسي مناسب است بود.
با اين تفاسير ناگهان مصرف شيشه در شهرهاي بزرگ مهاجرپذير، دانشجويي و كارگري افزايش يافت و حتي در شهرهاي كوچك نيز كه مصرف سنتي مواد رايج بود، شاهد مصرف شيشه بوديم.
آينده مصرف كنندگان شيشه چگونه است، آيا به زندگي طبيعي خود ادامه مي دهند يا زودتر از افراد ديگر از بين مي روند؟
مصرف كنندگان شيشه عمر طولاني دارند، اما مشكل آن است كه اگر فرد شش ماه به صورت مداوم شيشه را مصرف كند، سلول هاي مغزي او به اين دليل كه قابليت تكثير ندارد، از بين مي روند و در طولاني مدت تبديل به يك بيمار رواني مي شود به طوري كه ديگر هيچ فعاليت اجتماعي ندارد و در بسياري موارد آنان را در بيمارستان هاي رواني بستري مي كنند. اين افراد شبه بيماران اسكيزوفرني مي شوند، علايم هذيان در آنان ايجاد مي شود، تصور مي كنند چيزهايي به آنان الهام شده است و دايما فكر مي كنند فردي دارد آنها را كنترل مي كند يا يكي از افراد نزديك شان به آنها خيانت مي كند. به طوري كه در مواردي حتي همسر يا فرزند خود را مي كشند.
روش ترك اين ماده چطور است، آيا روش آن نيز شبيه ديگر مواد مخدر است؟
خير، در حقيقت يكي از بزرگ ترين مشكلاتي كه در ارتباط با اين ماده روانگردان وجود دارد، بحث روش ترك شيشه است. ما عمدتا براي ترك اعتياد مواد مخدري مانند هروئين، ترياك، مرفين و كراك از متادون استفاده مي كنيم زيرا فرد در زمان ترك و مصرف نكردن مواد در حالت خماري و نشئگي قرار دارد و با جايگزين كردن مرفين مي توان اين حالت را در فرد كاهش داد. با متادون و بوفره نرفين اثرات خماري را در فرد برطرف مي كنيم و بعد دارو را نيز كم كم حذف مي كنيم تا فرد عادت كند.
اما در فردي كه شيشه مصرف مي كند، فرد علائم خماري جسماني ندارد و در نتيجه مي تواند لحظه يي مصرف كند و مدتي ديگر مصرف نكند منتها در شيشه مساله يي كه وجود دارد اين است كه اين ماده علائم رواني و اثرات روحي روي افراد مي گذارد. برگشت حالت رواني افراد پس از ترك نيز دشوار است و پس از ترك دچار مشكلات خواب هم مي شود به اين معني كه به ميزان زيادي مي خوابد اما دايما حس مي كند خواب كافي و لازم را نداشته و از خواب خود احساس لذت نمي كند. در عين حال فرد دچار افسردگي هم خواهد شد.
با توجه به سردرگمي و آشفتگي رواني كه فرد دچار آن مي شود و تجويز داروهاي اعصاب در زمان ترك مصرف شيشه، زمان ترك ناراحتي زيادي مي كشد و براي او بسيار سخت است. عمدتا نيز پس يك تا دو ماه بعد از شروع ترك، علائم منفي در افراد بار ديگر شروع مي شود و ممكن است فرد چنان از اين موضوع اذيت شود كه دوباره به مصرف آن روي آورد.
يعني اين بيماري راه درماني ندارد؟
راه درمان دارد اما همان گونه كه اشاره كردم درمان آن عمدتا به صورت روان درماني، بسيار طولاني و طاقت فرساست و مدت ترك آن از شش ماه تا چند سال طول مي كشد.
پس عمده افراد نمي توانند آن را ترك كنند و به آن رومي آورند؟
بله متاسفانه بسياري از افراد بعد از ترك دوباره به مصرف آن برگشته اند.
آيا تنها در ايران روش ترك آن دشوار است و مساله به روز نبودن روش ها و مشكلات پيرامون آن است يا بسياري از كشورها با اين مشكل مواجه هستند؟
خير مصرف شيشه و ترك آن براي تمام كشورها مساله دشواري است و اساسا بحث درمان شيشه در همه جاي دنيا نوپاست اما آنچه كشور ما را با مشكلات بيشتري مواجه كرده، تعداد مبتلايان به مصرف شيشه است كه در كشور ما تعداد آنان كم نيست و اين مساله مشكل زيادي را به وجود آورده است.
پس در نهايت چگونه بايد با شيشه مبارزه كرد: آيا ترك راه حل مشكل افراد مبتلابه مصرف شيشه نيست؟
پيشگيري از ابتلابه شيشه بهترين راه درمان است و تنها راه مقابله با آن برخوردهاي قانوني با توليد كنندگان و توزيع كنندگان شيشه است. بايد گفت در بحث درمان شيشه چشم انداز مناسبي نخواهيم داشت.